Beijing Boekenbeurs 2010 - Op naar het gastlandschap 2011

Door Henk Pröpper

Nederland zal in 2011 gastland zijn op de boekenbeurs van Beijing. De BIBF is qua omvang de vierde ter wereld en is de afgelopen jaren even sterk gegroeid als de Chinese economie zelf. Eerder waren onder meer Frankrijk en Duitsland gastland op deze relatief jonge boekenbeurs die dit jaar de 17e editie beleefde met India als ‘country of honour’.

Nederland is het eerste “kleine land” dat de eer te beurt valt de eigen literatuur en (boek)cultuur te presenteren.

De afgelopen zes jaar heeft het voormalige NLPVF, nu het Nederlands Letterenfonds, stelselmatig gewerkt om deze uitverkiezing mogelijk te maken. Werden tot 2003 hooguit 10 Nederlandse literaire titels in het Chinees vertaald, inmiddels zijn dat er meer dan 60, en nog tientallen andere titels zijn in voorbereiding.

Recentelijk verscheen onder meer werk van Couperus, Van Schendel, Slauerhoff, Cees Nooteboom, Margriet de Moor, Anna Enquist, Harry Mulisch, Johan Huizinga, Karel van Mander, Lida Dijkstra, Minke Mulder, Annie MG Schmidt, Max Velthuis. Dit jaar werd onder meer overeenstemming bereikt over de uitgave van De donkere kamer van Damocles en Nooit meer slapen in Chinese vertaling bij de Yilin Press gevestigd in Nanjing, een van de oudste en meest gerespecteerde uitgeverijen van belangrijke internationale werken in China. Behalve over W.F. Hermans werden met deze uitgeverij ook afspraken gemaakt over een bloemlezing van contemporaine Nederlandse poëzie, die voorafgaand aan de boekenbeurs in 2011 zal verschijnen. In Shanghai werd bovendien onder grote persbelangstelling een Letter of intent ondertekend voor de uitgaven bij Shanghai Literature and Art Publishing House van de Verzamelde Brieven van Vincent van Gogh, dit in nauwe samenwerking met het Van Gogh Museum.

Dit gebeurde tijdens het door het Nederlands Letterenfonds georganiseerde festival Café Amsterdam waaraan zowel Chinese (Chen Cun, Wang Anyi, Chen Sihe en Bi Feiyu) als Nederlandse auteurs (Cees Nooteboom, Anna Enquist en Margriet de Moor) deelnamen.

Vier avonden lang vonden in het Dutch Culture Centre literaire ontmoetingen tussen deze schrijvers plaats - ze droegen voor uit recentelijk in het Nederlands en Chinees vertaald werk en gingen met elkaar in gesprek.

Juist het element van de literaire ontmoeting, gericht op een Chineessprekend publiek, bleek in belangrijke mate bij te dragen aan het succes van het festival. Publieke gesprekken tussen Chinese en buitenlandse auteurs vinden in China, vanwege allerlei restricties, nog nauwelijks plaats. De festivalprogramma’s werden dan ook goed bezocht door overwegend Chinese studenten, jonge lezers die aanstekelijke vragen stelden. Wat onze schrijvers de opmerking ontlokte: ‘Onze boeken worden echt gelezen in dit verre land’. Zie: www.nlpvf.nl/shanghai.

In Beijing werd met World Literature afgesproken dat een speciaal nummer van dit tijdschrift gewijd aan de Nederlandse literatuur ter gelegenheid van het Nederlandse gastlandprogramma zal worden gepresenteerd. Dit tijdschrift kent een oplage van 10.000 exemplaren en wordt heel gericht verspreid onder schrijvers, critici, academici, studenten.

Met de beursorganisatie werden deze dagen concrete afspraken gemaakt over omvang en aard van het Nederlandse programma het komende jaar. De stand zal in samenspraak met het Fonds Beeldende Kunst Vormgeving en Bouwkunst worden ontworpen en ingericht, ook zal er ruime aandacht zijn voor Nederlandse vormgeving en architectuur in onze presentatie. Deze zal daarnaast onder meer gericht zijn op kinderen en jeugd. Zo zal de tentoonstelling An Elephant Came By, een overzicht van bijzondere illustraties, eerder onder meer te zien in de OBA te Amsterdam, worden getoond. Ook zal er aandacht worden besteed aan de toekomstige uitgave van de Brieven van Van Gogh en aan de in China hogelijk gewaardeerde Nederlandse diplomaat Robert van Gulik, niet alleen een groot kenner van het Chinees en de Chinese kunsten, ook schrijver van onder meer de Rechter Tie verhalen.

Onze presentatie is in de eerste plaats gericht op de uitwisseling van Nederlandse en Chinese uitgevers en schrijvers. We zullen dan ook de Nederlandse uitgevers uitnodigen deel te nemen aan de Boekenbeurs. Voor hen zal een goede plek worden ingericht op onze stand. Schrijvers, illustratoren, vormgevers en architecten zullen ons ook vergezellen. Allerlei ontmoetingen, publieke interviews en boekpresentaties zullen voor hen worden voorbereid.

De Chinese organisatie verwacht veel van het Nederlands gastlandschap. Dit jaar, van 30 augustus tot en met 3 september, kleurde de boekenbeurs van Beijing al oranje dankzij de speciaal ontworpen tas waarvan wij 10.000 exemplaren maakten en waar dagelijks een run op ontstond - we hadden er gemakkelijk een veelvoud van kunnen verspreiden.

Op die tas stond in perfect klassiek Chinese vertaling de beroemde regel van Martinus Nijhoff te lezen:

‘De wonderen werden woord en dreven verder…’

Dat zal ons motto zijn. Aan de slag voor 2011.

Dit jaar was er belangstelling voor:

Fictie

• H.M. van den Brink
• Adriaan van Dis
• Louis Couperus
• Arthur Japin
• Anton Koolhaas
• Tim Krabbé
• Tessa de Loo
• Cees Nooteboom
• Connie Palmen
• Aleid Truijens
• Tommy Wieringa
• Leon de Winter

Poëzie

• Bloemlezing 9 contemporaine dichters
• Ramsey Nasr

Non fictie

• Jan Bor
• Floris Cohen
• Midas Dekkers
• Douwe Draaisma
• Patrick Faas
• Lieve Joris
• Joris Luyendijk
• Bram Kempers
• Luuk Kooijmans
• Salomon Kroonenberg
• Fik Meijer
• Henk van Nierop
• Paul Verhoeven
• Frank Westerman
• en een aantal architectuur-, design- en modeboeken

Kinder- en jeugdliteratuur

• Paul Biegel
• Tonke Dragt
• Hans Hagen
• Annemarie van Haeringen
• Yvonne Jagtenberg
• Hanna Kraan
• Guus Kuijer
• Joke van Leeuwen
• Maritgen Matter
• Sieb Posthuma
• Wouter van Reek
• Annie MG Schmidt
• Noëlle Smit
• Toon Tellegen
• Robert Wolfe

Beeld

Interview met Henk Pröpper (tolk: Mark Leenhouts)

Gepubliceerd: 7 september 2010 [ columns ]